We herdenken de bezetting en het verzet, we vieren de vrijheid.
Verzet begint met het stellen van een vraag, wist de wijze dichter Remco Campert. Waarom kennen wij zo weinig van de helden die vochten en stierven voor de vrijheid in WO II? Op 8 mei 1945 gaf nazi-Duitsland zich officieel over. In heel Europa barstten bevrijdingsfeesten los. Daarna bleef 8 mei lang een officiële feestdag, die bij ons werd afgeschaft in de jaren ’70.
Elders in Europa viert men op 8 mei wel nog het herstel van vrede, democratie en vrijheid. Ook de vrijheid van kunstenaars. Daarom nemen wij artiesten nu mee het voortouw om op 8 mei onze kwetsbare vrijheden opnieuw te eren en te vieren.
Wij wachten de beslissing over een nieuwe vrije dag niet af, maar beginnen nu al met onze feestelijke herdenking. In onze culturele huizen en verenigingen, en in zoveel mogelijk gemeenten. Met voorstellingen, concerten, interviews, debatten, documentaires … Over toen én nu. Want wat is herdenken waard, als we het niet ook durven hebben over vandaag?
Hasselt 2024
Dit jaar ligt er een extra focus op de impact van de oorlog op de achterblijvers, de familie en de kinderen van het verzet.
In de Nieuwe Zaal hebben we een primeur! De avant-première van de boekvoorstelling van “De razzia”. In zijn pas verschenen boek reconstrueert journalist Timmie Van Diepen het verhaal van een razzia in Molenbeersel in augustus 1944, net voor de bevrijding, waarbij zijn familie zwaar wordt getroffen. Vijf mensen van hetzelfde gezin overleven de oorlog niet, onder wie zijn overgrootvader Willem. Een zoektocht van 10 jaar naar de waarheid over het hoe en waarom van wat er toen gebeurde. We lezen fragmenten uit het boek en Timmie vertelt ons waarom die zoektocht zo moeizaam verliep.
Peter Schrijvers, curator van museum Liberation Garden in Leopoldsburg leidt een
videogetuigenis in van Renée Dardenne die als jonge twintiger met haar vader in het verzet van Balen zat.
Verder luisteren we samen naar fragmenten uit de podcast ‘De oude gevangenis van
Hasselt’ van Karin De Greeve. Hierin staat de spectaculaire ontsnapping uit de oude
gevangenis van Hasselt op 10 juni 1944 centraal waarbij vijf jonge mannen het leven lieten.
Jean Van Isterdael spreekt over de daad van zijn vader die dag en de impact die dat nog
steeds op hem heeft vandaag.
Ook dit jaar beginnen we de avond met de livestream vanuit het fort van Breendonk van ‘Dit zijn de namen’, een indrukwekkende 48-uur durende voorleesmarathon van namen van Belgische verzetshelden die tussen 1940 en 1945 zijn gedood.
De avond sluiten we af met een fragment uit de film ‘WIL’ van Tim Mielants geselecteerd
door Cinema ZED.
Sara Vertongen host de avond!
Leuven 2024
Ook in Leuven beginnen we met de livestream vanuit het fort van Breendonk van ‘Dit zijn de namen’, een indrukwekkend 48-uur durende voorleesmarathon van namen van Belgische verzetshelden die tussen 1940 en 1945 zijn gedood.
En we hebben in Leuven 2 primeurs! Met Stijn Devillé als host en in samenwerking met Helden van het verzet, gaat op Vrij op 8 mei namelijk het allereerste verzetscafé in Leuven door. Een verzetscafé is een plek waar sprekers een lokaal, inspirerend verzetsverhaal komen vertellen. De sprekers hebben erg persoonlijke banden met de verzetshelden die ze vertegenwoordigen.
Op 8 mei spreekt Rita & Frieda Vrancken spreken oorlogsverleden van hun familie waar Rita het boek ‘Ge wint geen oorlog zonder verzet’ over schreef. Hun grootvader stond op de eerste rij toen de eed van Buchenwald werd uitgesproken. Achterkleinzoon Klaas leest die voor.
Johan Storckel vertelt over zijn grootvader Andreas Storckel, buurman van de jonge verzetsheldin Hortense Daman.
We horen via Valerie Vanmeel, zijn kleindochter, het verhaal van de Aarschotse verzetsstrijder Louis Vanmeel, waar historicus Bert Cornelis recent het boek ‘Door Duitse puinen’ over schreef.
Leuvense scholieren maken elk jaar samen met 30CC een schoolreis naar Weimar en Buchenwald en werken er rond oorlog en verzet. Op 8 mei doen enkelen van hen verslag van de indruk die die reis op hen heeft gemaakt.
Theatermaakster Sietse Remmers maakte voor het Nationale Opera & Ballet van Nederland Frieda Belifante een ‘one woman musical’ dat er op 4 mei 2024 in première gaat in het kader van Theater na de Dam (de Nederlandse inspiratiebron voor Vrij op 8 mei).
Sietse zingt enkele nummers en leest samen met spelers van o.a. LUCA Drama fragmenten uit dit nagelnieuwe stuk over Frieda Belinfante -verzetsheld, cellist, queer – maar vooral de eerste vrouw ooit die haar eigen symfonieorkest dirigeerde. (In Belgische première dus!)
Vrij op 8 mei 2023
Hasselt 2023
Sara Vertongen van Het nieuwstedelijk is gastvrouw van de avond en speelt met Kris Cuppens een scène uit Hitler is Dood van Stijn Devillé.
Karin De Greeve in gesprek met René Lambrechts over het ongelooflijke verhaal van zijn Limburgse verzetsfamilie.
Unieke fragmenten uit het audio en beeldarchief.
Documentaire 'Colette'.
"Documentaire over de 92-jarige Colette Marin-Catherine, die na 74 jaar het kamp bezoekt waarin haar broer tijdens de Tweede Wereldoorlog werd opgesloten en uiteindelijk stierf. Zowel broer als zus vochten destijds mee met het Franse verzet. Om geen oude wonden open te halen, heeft zij het kamp Mittelbau-Dora nooit eerder bezocht. Wanneer zij geschiedenisstudente Lucie leert kennen, besluiten zij samen het kamp te bezoeken om toch nog herinneringen van haar broer op te halen. Bekroond met de Oscar voor beste korte documentaire."
Stan Martens en Colette Goossens lezen uit Zijn oorlog in de luwte van Tuur Devens , een verslag over de overlevingsstrategieën van diens schoonvader
Bert Hornikx is onemantrommelkorps van dienst
Het Citékoor Genk en Omroerkoor Hasselt zingen verzet !
Een programma van Het nieuwstedelijk en Cinema Zed i.s.m. de 8 mei coalitie Limburg
Leuven 2023
Acteurs Tom Van Bauwel, Michaël Pas, Alejandra Theus, Matthias Van de Brul, Rashif El Kaoui,... brengen samen met studenten van LUCA Drama, spelers van Cie Tartaren en jongeren van fABULEUS fragmenten uit Hitler is dood en de monoloog Schop van Freek Mariën/
Erik Wijnen vertelt over het lokaal verzet en het verhaal van het toen 14-jarige Leuvens verzetsmeisje Hortense Daman.
Dit zijn de namen, een marathon voorleessessie van de namen van verzetsstrijders, wordt gelivestreamd.
Leuvense zesde middelbaar scholieren delen de belevenissen van hun reis naar Weimar / Buchenwald.
Prince K. Appiah en een dj-set vol protestsongs ronden de avond af.
Een samenwerking tussen de drie Leuvense stadsgezelschappen Het nieuwstedelijk, fABULEUS en Compagnie Tartaren i.s.m. Het Kwartier, 30CC en LUCA School of Arts. Met de steun van Hart Boven Hard, Platform 2103 en de 8 mei coalitie Leuven.
Vrij Op 8 Mei from De Studio on Vimeo.
Dit zijn de namen
In WOII stierven 15.000 Belgische verzetshelden. Geëxecuteerd, onthoofd, doodgemarteld, op straat neergeschoten … Vaak doodgewone burgers die buitengewone dingen deden tegen de bezetter. Helaas zijn ze zowat allemaal vergeten. Hoog tijd om dat veranderen! “Historicus Dany Neudt tweette eerst dagelijks over ‘helden van het verzet’. De massale respons leidde tot een vzw en een website met dezelfde naam, tot een eerste verzetsnovelle door Tim Van Steendam en tot Verzetscafés in Gent, Antwerpen en Brugge. En straks ook het evenement ‘Dit zijn de namen’.” Van zaterdagavond 6 mei om 18u tot maandagavond 8 mei om 20u30 worden de namen voorgelezen van alvast 8.500 vermoorde verzetshelden. Met slechts twintig seconden per naam, met hun beroep, leeftijd en plaats van overlijden erbij, duurt dat al twee volle dagen. De samenstelling van de namenlijst gebeurt in samenwerking met Cegesoma, het Belgische expertisecentrum voor de geschiedenis van de conflicten van de twintigste eeuw, en de Dienst Archief Oorlogsslachtoffers van het Rijksarchief. Deze eerbetuiging wordt live gestreamd vanuit het Fort van Breendonk. Destijds was het een ‘SS-Auffanglager’, nu is het een Nationaal Gedenkteken.
Vrij op 8 mei 2023 Hasselt (Saverio Sammartino)
Vrij op 8 mei 2023 Hasselt (Saverio Sammartino)
Vrij op 8 mei 2023 Hasselt (Saverio Sammartino)
Vrij op 8 mei 2023 Hasselt (Saverio Sammartino)
Vrij op 8 mei 2023 Hasselt (Saverio Sammartino)
Vrij op 8 mei 2023 Hasselt (Saverio Sammartino)
Vrij op 8 mei 2023 Hasselt (Saverio Sammartino)
Vrij op 8 mei 2023 Hasselt (Saverio Sammartino)
Vrij op 8 mei 2023 Hasselt (Saverio Sammartino)
Vrij op 8 mei 2023 Leuven (Marie Mertens)
Vrij op 8 mei 2023 Leuven (Marie Mertens)
Vrij op 8 mei 2023 Leuven (Marie Mertens)
Vrij op 8 mei 2023 Leuven (Marie Mertens)
Vrij op 8 mei 2023 Leuven (Marie Mertens)
Vrij op 8 mei 2023 Leuven (Marie Mertens)
Vrij op 8 mei 2023 Leuven (Marie Mertens)
Vrij op 8 mei 2023 Leuven (Marie Mertens)
Vrij op 8 mei 2023 Leuven (Marie Mertens)
Vrij op 8 mei 2023 Leuven (Marie Mertens)
Vrij op 8 mei 2023 Leuven (Marie Mertens)
Vrij op 8 mei 2023 Leuven (Marie Mertens)
Vrij op 8 mei 2023 Leuven (Marie Mertens)
Vrij op 8 mei 2023 Leuven (Marie Mertens)
Vrij op 8 mei 2023 Leuven (Marie Mertens)
Vrij op 8 mei 2023 Hasselt (Saverio Sammartino)