Christophe Aussems
Vroenhover Brug

17.06.2011 26.06.2011

© ogen-blik

Christophe Aussems
Vroenhover Brug

Vroenhoven is een Vlaams dorp dat grenst aan Maastricht. Het werd jarenlang gedomineerd door een betonnen brug over het Albertkanaal.
Op 10 mei 1940 startte hier voor België de Tweede Wereldoorlog: tijdens een verrassingsaanval raakte de brug niet tijdig gedynamiteerd, waardoor Duitse tanks konden oversteken.
In 2007 is de bouw van een nieuwe stalen brug gestart, waardoor de originele brug alsnog werd opgeblazen - in naam van de vooruitgang.

De brug van Vroenhoven is de emotionele grens tussen België en Nederland, maar verbindt zoveel meer dan twee landen.

Na HERBRICHT/VOULWAMES (2009) maken de Queeste en Toneelacademie Maastricht opnieuw samen een GRENSPATROUILLEproject. We duiken in archieven en interviewen buurtbewoners en getuigen.



Vroenhoven is een Vlaams dorp dat grenst aan Maastricht. Het werd jarenlang gedomineerd door een betonnen brug over het Albertkanaal.
Op 10 mei 1940 startte hier voor België de Tweede Wereldoorlog: tijdens een verrassingsaanval raakte de brug niet tijdig gedynamiteerd, waardoor Duitse tanks konden oversteken.
In 2007 is de bouw van een nieuwe stalen brug gestart, waardoor de originele brug alsnog werd opgeblazen - in naam van de vooruitgang.

De brug van Vroenhoven is de emotionele grens tussen België en Nederland, maar verbindt zoveel meer dan twee landen.

Na HERBRICHT/VOULWAMES (2009) maken de Queeste en Toneelacademie Maastricht opnieuw samen een GRENSPATROUILLEproject. We duiken in archieven en interviewen buurtbewoners en getuigen.


VROENHOVERBRUG is een voorstelling van
Wendy Hoogendijk, Bram Jansen, Ralph Kooijman, Suze Milius, Frank Siera, Rosa Braber, Liliana de Vries & Reinout Scholten van Aschat spelen & maken
Jobbe Hoebink, Vera Petermann, Linnea Semmerling, Suzanne van den Booren research & interviews
Christophe Aussems regie, research & interviews
Ilmer Rozendaal regie-assistentie
Kishan Singh lichtontwerp, techniek & productie
Jan Meuwissen techniek
Ellen Haesevoets productie
Christophe Aussems artistieke leiding
Els Gennez zakelijke leiding & communicatie
BRUSATTO grafische vormgeving
ogen-blik voorstellingsfotografie
Firma 103 website


een coproductie van Toneelacademie Maastricht & theatermakershuis de Queeste
in samenwerking met MARBLE UMaastricht & Gemeente Riemst
met steun van de provincies Belgisch & Nederlands-Limburg in het kader van interregionale samenwerking, de stad Hasselt, de Provincie Limburg en de Vlaamse overheid

Wendy Hoogendijk, Bram Jansen, Ralph Kooijman, Suze Milius, Frank Siera, Rosa Braber, Liliana de Vries & Reinout Scholten van Aschat spelen & maken
Jobbe Hoebink, Vera Petermann, Linnea Semmerling, Suzanne van den Booren research & interviews
Christophe Aussems regie, research & interviews
Ilmer Rozendaal regie-assistentie
Kishan Singh lichtontwerp, techniek & productie
Jan Meuwissen techniek
Ellen Haesevoets productie
Christophe Aussems artistieke leiding
Els Gennez zakelijke leiding & communicatie
BRUSATTO grafische vormgeving
ogen-blik voorstellingsfotografie
Firma 103 website


een coproductie van Toneelacademie Maastricht & theatermakershuis de Queeste
in samenwerking met MARBLE UMaastricht & Gemeente Riemst
met steun van de provincies Belgisch & Nederlands-Limburg in het kader van interregionale samenwerking, de stad Hasselt, de Provincie Limburg en de Vlaamse overheid

Vrijdag17.06.201120:30OP LOCATIE / aan de brug in Vroenhoven, Vroenhoven (riemst)Uitverkocht
Zaterdag18.06.201120:30OP LOCATIE / aan de brug in Vroenhoven, Vroenhoven (riemst)Uitverkocht
Zondag19.06.201120:30OP LOCATIE / aan de brug in Vroenhoven, Vroenhoven (riemst)
Maandag20.06.201120:30OP LOCATIE / aan de brug in Vroenhoven, Vroenhoven (riemst)
Dinsdag21.06.201120:30OP LOCATIE / aan de brug in Vroenhoven, Vroenhoven (riemst)Uitverkocht
Woensdag22.06.201120:30OP LOCATIE / aan de brug in Vroenhoven, Vroenhoven (riemst)Uitverkocht
Donderdag23.06.201120:30OP LOCATIE / aan de brug in Vroenhoven, Vroenhoven (riemst)Uitverkocht
Vrijdag24.06.201120:30OP LOCATIE / aan de brug in Vroenhoven, Vroenhoven (riemst)Uitverkocht
Zaterdag25.06.201120:30OP LOCATIE / aan de brug in Vroenhoven, Vroenhoven (riemst)Uitverkocht
Zondag26.06.201118:00OP LOCATIE / aan de brug in Vroenhoven, Vroenhoven (riemst)

Hier is het begonnen.
Hier zijn ze het eerst binnengevallen.
Da's rechte baan van Maastricht hé.

Pers

Op de brug begon het.
"De Queeste weet prachtig te doseren in spel, in anekdotes, enscenering. Het dorpsverhaal krijgt in al zijn geloofwaardige concreetheid iets universeels."
Theatermaggezien (Tuur Devens) - 21 juni 2011

Theater op en over Vroenhover brug
artikel in Het Laatste Nieuws - 18 juni 2011

de Queeste speelt toneel op brug van Vroenhoven
reportage op TVL - 16 juni 2011

"Deze brug wil symbool zijn"
artikel in HBvL - 14 juni 2011

 

Grenspatrouille #2

De Queeste heeft de afgelopen jaren in Genk verschillende BUURTPATROUILLEprojecten opgezet: theatervoorstellingen op locatie over een bepaalde buurt en haar bewoners.

KAMP WATERSCHEI over Duitse ex-krijgsgevangenen, BIZ KOLDERBOS over Turks-Vlaamse koppeltjes en FORZA WINTERSLAG over Italiaanse migranten in logementshuizen.

In 2008 maakten we twee BUURTPATROUILLES op rij: GENK CITY op locatie in de eerste overdekte shopping van België en POORT LANGERLO in een loods in de Haven van Genk. De laatste buurtpatrouille in Genk was HALTE ZWARTBERG over priester-arbeiders in de Poolse kapel.

 

In 2009 zijn we met een soortgelijk project in het grensgebied gestart: GRENSPATROUILLES.

Terwijl iedereen het vooral heeft over de buitengrenzen van het nieuwe Europa, neemt theatermakershuis de Queeste het fenomeen van de verdwijnende binnengrens onder de loep. Meer specifiek vertrekken we van een patrouille langs de grens tussen Belgisch en Nederlands Limburg. Deze grillige landsgrens spreekt tot de verbeelding.

De GRENSPATROUILLES worden gemaakt in samenwerking met verschillende partners in de grensstreek.

 

Na GRENSPATROUILLE#1 werken we voor GRENSPATROUILLE#2: VROENHOVER BRUG opnieuw nauw samen met de Toneelacademie Maastricht. Nieuw is eveneens de samenwerking met studenten MARBLE UMaastricht voor de researchfase.

Locatie: de brug van Vroenhoven

CIJFERS

Algemeen: stalen brug van 2.200 ton, net geen 200m lang.                              

Onder de nieuwe brug werd het Albertkanaal verbreedt van 27 meter naar 86 meter om het scheepvaartverkeer vlotter te laten verlopen. Onder de brug is een vrije doorvaarthoogte van 9m10 om schepen met 4 lagen containers door te kunnen laten. De 170 m lange steunwand op de kanaaloever is bovendien zo ontworpen dat hij kan dienen als klimmuur voor amateur-alpinisten.            

Aan de kant van Riemst steunt de brug op het landhoofdgebouw. Centraal hierin staat een bunker uit de tweede wereldoorlog, een stille getuige van de Duitse inval over de oude brug. Met het bezoekerscentrum (niveau -2) met tentoonstellingen, projecties en een multimediale ruimte wil men deze periode levend houden. In dit hoofdgebouw komt ook een café/restaurant en panoramaterras met een adembenemende kijk op het landschap en de scheepvaart op het Albertkanaal.

GESCHIEDENIS

Destijds gingen de werken aan het Albertkanaal op 31 mei 1930 van start met een symbolische eerste spadesteek door Koning Albert.

De brug van Vroenhoven werd in 1937 in gebruik genomen en liep tijdens de Tweede Wereldoorlog zware beschadigingen op. De Duitsers legden er een noodbrug aan en na de oorlog volgde de heropbouw. In 1995 werd de brug als beschermd monument geregistreerd.

Op 16 januari 2009 werd de oude brug alsnog opgeblazen.

WOII

Duitse troepen neutraliseren op 10 mei 1940 de bruggen over het Albertkanaal in Briegden, Veldwezelt en Vroenhoven.

Een dag later, op 11 mei, geeft de Belgische militaire luchtvaart bevel om deze bruggen te bombarderen. Drie formaties van drie toestellen krijgen die opdracht toegewezen met als starttijd 05.45 uur. Van de negen vliegtuigen worden er zes neergehaald, deels onderweg en deels boven het doel zelf. Vijf bemanningsleden verliezen daarbij het leven en vier anderen raken zwaargewond. Twee piloten van de jachttoestellen die meevliegen ter bescherming van de formaties worden eveneens gedood.

In 1990 komt er op de bunker een gedenkplaat met de namen van de slachtoffers.

Sindsdien vindt jaarlijks op 11 mei aan de brug in Vroenhoven een herdenkingsplechtigheid plaats. De organisatie ligt in handen van de ‘Vieilles Tiges’ (officiële benaming:  Koninklijke Maatschappij van Pioniers en Oudgedienden van de Belgische Luchtvaart) in samenwerking met de Vaderlandslievende Vereniging voor Vergeten Oorlogsherdenkingen en Vervallen Oorlogsmonumenten Mopertingen (VVOM) en met de gemeente Riemst.

WEETJES

Aan veiligheid wordt er bij de Brug van Vroenhoven veel aandacht geschonken. Zowel voor mens als dier worden er allerlei voorzieningen getroffen. Zo wordt er onder de brug een koker gehangen om dassen en andere kleine diertjes de mogelijkheid te bieden veilig de overkant te bereiken. Men legt zelfs hellende vlakken aan langs de oeverwanden om in het water gesukkelde dieren (reeën, dassen, …) een kans te geven toch heelhuids de oever te bereiken.

Omgevingswerken: de betonnen wanden onder de brug zijn speciaal opgebouwd uit verschillende lagen met lichte kleurschakeringen en een ruw uiterlijk. Hierdoor lijken de wanden op afgegraven mergellagen.

Frans Vangronsveld, sinds jaar een dag gebiologeerd door de brug van Vroenhoven, nam met meer dan gewone belangstelling een interview af van Jozef Legrand.

Jozef Legrand (°1957) leeft en werkt in Berlijn en Brussel. Als kunstenaar geeft hij vorm aan een ‘realiteitsonderzoek’ door middel van artistieke acties, video’s, foto’s en via opdrachten in de openbare ruimte. Een brug, zoals die in Vroenhoven, past perfect in dat plaatje. Diezelfde Jozef Legrand was met zijn verhaal over de nieuwe brug onlangs trouwens te gast op ’t Kan(ne) literair.

Hoe kwam u in dit project terecht en vanwaar het basisidee?

Jozef Legrand: De vraag om mee te werken, kwam van architect-ingenieur Laurent Ney die ik al eerder kende van een vorige opdracht. Het begin voor België van de 2e Wereldoorlog op deze locatie moest zeker in het ontwerp herdacht worden. Eén ding stond voorop: wegens de historische waarde van deze plek en de ligging op de drempel van een grootstad als Maastricht zou het ontwerp niet enkel vanuit toeristisch oogpunt benaderd worden.

Daarbij moesten de brug en het brugplein van elkaar worden losgekoppeld.

Wat bedoelt u met ‘losgekoppeld?’

Jozef Legrand: De nieuwe brug en de historische plek moeten gescheiden blijven. Daarom moet ook de bunker op zijn historische plek blijven staan. Op die plek moet je kunnen rondwandelen en daarvoor is de brug zelf niet echt geschikt. We wilden ook niet dat binnen 50 jaar de mensen zouden denken dat de brug zelf een historische achtergrond heeft.

Op de brug krijg je niettemin een eerste indruk over deze historische plek. In de glazen balustrade komt een gegraveerde bezinningstekst. Naarmate je verder naar het brugplein wandelt, krijg je alsmaar meer informatie. Een verdieping lager ontdek je het monument voor de gesneuvelden van mei 1940. Via het amfitheater wandel je het gebouw onder de bunker binnen. Daar ligt informatie op je te wachten over zowel de 2e Wereldoorlog als over de bouw van de brug.

Er komt zelfs een klimmuur, maar ook een wereldvredesmonument ?

Jozef Legrand: Ja, ik was jarenlang zelf een fervent klimmer. Bij het ontwerp kwam het idee om van die gigantische wand de grootste klimmuur van Vlaanderen te maken. In de buurt van waar zich nu de werfketen bevindt wordt ook het eerste wereldvredesmonument in België opgericht. Dat gebeurt in samenwerking met de vzw Wereldvredesvlam.

Wat als de brug eenmaal af is ?

Dergelijk monument biedt de gemeente Riemst unieke kansen. Ik hoop daarom van harte dat alle instanties samen voor een optimaal goed gestructureerd beheer gaan zorgen!
 

Interview: Frans Vangronsveld
Bron: 37zeventig november/december 2010