"Als niks meer helpt, omdat je 't niet meer weet, moet je een uitweg zoeken."
een portret
Frans Xaver Kroetz wordt op 25 februari 1946 in München geboren als de zoon van een ambtenaar en een huisvrouw. Nadat hij op 15-jarige leeftijd zijn vader verliest, verlaat hij de middelbare school en het ouderlijk huis om acteur te worden. Hij volgt gedurende twee jaar de toneelschool in München, zakt en volgt dan nog één jaar les op het Max-Reinhardt-Seminar in Wenen waar hij buitengegooid wordt. Daarna volgen twee jaar avondschool en het behalen van een bekwaamheidsattest als acteur.
Vanaf 1967 wordt Kroetz actief in het circuit van de kleinere keldertheaters. Hij maakt even deel uit van Fassbinders 'Anti-theater', speelt en regisseert bij andere groepen en begint te schrijven.
Op 3 april 1970 gaan twee van Kroetz eerste stukken 'Heimarbeit' en 'Hartnäckig', in première in de Müncher Kammerspiele. De enscenering ervan veroorzaakt een storm van protest. De realistische portrettering van zijn personages impliceert voor Kroetz ook het tonen van handelingen als masturbatie, het uitlokken van een abortus en een kindermoord. De controverse kan niet beletten dat Theater Heute in 1971 'Heimarbeit' uitroept tot het meest belangwekkende stuk van het afgelopen seizoen. Kroetz is gelanceerd, maar breekt pas echt door in 1972 met de oeropvoering van 'Stallerhof' in Hamburg.
De laatste jaren is Kroetz vooral actief als regisseur met ondermeer ensceneringen van Büchner (Woyzeck), Schiller (Wilhelm Tell) en Brecht (Puntilla).
vertaling / bewerking
Frans Xaver Kroetz schreef 'Stallerhof' (1972) en 'Geisterbahn' (1975) als twee afzonderlijke toneelstukken. 'Geisterbahn' kan wel gezien worden als een vervolg op 'Stallerhof', maar de originele toneelstukken kunnen ook los van elkaar gespeeld worden.
Theatermakersgroep de Queeste maakte zelf de vertaling. Bij een beperkt aantal scènes hebben we gekozen om de personages een sterk dialectisch getinte kunsttaal te laten spreken. Bij het creëren van de kunsttaal werd, als basis, geopteerd voor een 'Maaslands dialect'. Zo blijven we qua klankkleur dicht bij het originele Beierse dialect en behouden we het bonkige, eruptieve karakter. De zinsbouw/zinsindeling hebben we zo dicht mogelijk op het Beierse origineel vertaald.
Het tweede stuk ('Geisterbahn') spelen we in een eigen bewerking. We hebben hier gekozen om vooral de verhaallijn van Beppie te volgen, hoe zij wordt bepaald door alle mensen en gebeurtenissen om haar heen. Zo werd 'Geisterbahn' een 'extra' bedrijf van 'Stallerhof'.