Simon De Vos
Schroot

Bram De Win in Schroot (foto: Katrijn Van Giel)

Simon De Vos
Schroot

Op 24 oktober 1962 wordt in Genk de eerste steen gelegd voor een nieuwe Fordfabriek – één van de modernste van Europa.  Dag op dag 50 jaar later kondigt Ford Europe de sluiting van Genk aan.

‘De Ford’ is jarenlang een motor voor de Limburgse economie.  Op het hoogtepunt in 1993 werken er ruim 14.000 mensen. Eind jaren ’90 keert het tij.  Maar zelfs na een stevige sanering in 2003, leeft er opnieuw hoop.  Als het doek in 2012 valt, betekent dat het ontslag van 4.300 Fordwerknemers en 5.500 werknemers bij de toeleveranciers.  Voor de buitenwereld een nieuwsfeit.  Voor de betrokkenen een tragedie.

Schroot vertelt het persoonlijke verhaal van een bewakingsagent die als laatste de poort achter zich dicht trekt. 

Schroot is gebaseerd op diepte-interviews met ex-werknemers en tekstbijdragen van Guido Kees, een ex-Fordbediende.

 

On October 24 1962, the first stond was laid for the new Ford factory - one of the most modern ones in Europe. Exactly 50 years later, Ford Europe announces the closure of the factury in Genk.

'De Ford', as called by locals, was the drive of the economie in Limburg for years. On its peak in 1993 there were more than 14.000 workers. At the end of the 90's, the tide turns. But even after the biggest round of layoffs in 2003, there is still hope. When the factory closes in 2012, 4.300 employees at Ford and 5.500 workers at the suppliers get sacked. For the outside world, this is a news item. For them, it's a tragedy.

Schroot (Scrap) tells the personal story of the security guard who was the last one to close the gates of Ford Genk behind him.

Schroot is based on in-depth interviews with former employees and tekst contributions by Guido Kees, an ex-servant at Ford.

 

regie
Simon De Vos

spel
Bram De Win

muziek
Bert Hornikx en Joris Caluwaerts

tekst
Simon De Vos, Alexander Schreuder, Christophe Aussems, Els Theunis en Guido Kees

dramaturgie
Alexander Schreuder

research en interviews
Selm Wenselaers, Simon De Vos en Alexander Schreuder

toneelbeeld
Karl Philips

lichtontwerp
Kishan Singh

artistieke feedback
Christophe Aussems en Els Theunis

Het nummer Ciao Mondeo in de voorstelling werd op 18 december 2014 uitgebracht door Toni Uranio e la sua orchestra n.a.v. de sluiting van Ford genk.

in coproductie met De Unie Hasselt-Genk, Z33, C-mine cultuurcentrum Genk en Via Zuid met steun van de provincie Limburg, Stad Hasselt en Stad Genk

director
Simon De Vos

actors
Bram De Win

music
Bert Hornikx and Joris Caluwaerts

text
Simon De Vos, Alexander Schreuder, Christophe Aussems, Els Theunis and Guido Kees

dramaturgy
Alexander Schreuder

research and interviews
Selm Wenselaers, Simon De Vos en Alexander Schreuder

image
Karl Philips

light design
Kishan Singh

artistic feedback
Christophe Aussems & Els Theunis

The song Ciao Mondeo, used in the performance, was released on December 18 2014 by Toni Uranio e la sua orchestra as a result of the closing of Ford genk.

in coproduction with De Unie Hasselt-Genk, Z33, C-mine cultuurcentrum Genk & Via Zuid

with the support of the province of Limburg, Stad Hasselt & Stad Genk

Woensdag23.09.201520:15Ford Genk - Parking C, Genk
Donderdag24.09.201520:15Ford Genk - Parking C, Genk
Vrijdag25.09.201520:15Ford Genk - Parking C, Genk
Zaterdag26.09.201520:15Ford Genk - Parking C, Genk
Zondag27.09.201520:15Ford Genk - Parking C, Genk
Maandag28.09.201520:15Ford Genk - Parking C, Genk
Dinsdag29.09.201520:15Ford Genk - Parking C, Genk
Woensdag30.09.201520:15Ford Genk - Parking C, Genk
Vrijdag31.03.201720:15C-mine Cultuurcentrum, Genk

A business that makes nothing but money is a poor business

Simon De Vos regie
Bram De Win spel
Bert Hornikx en Joris Caluwaerts muziek
Simon De Vos, Alexander Schreuder, Christophe Aussems, Els Theunis en Guido Kees tekst
Alexander Schreuder dramaturgie
Selm Wenselaers, Simon De Vos en Alexander Schreuder research en interviews
Karl Philips toneelbeeld
Kishan Singh lichtontwerp
Christophe Aussems en Els Theunis  artistieke feedback


Het nummer Ciao Mondeo in de voorstelling werd op 18 december 2014 uitgebracht door Toni Uranio e la sua orchestra n.a.v. de sluiting van Ford genk. 

in coproductie met De Unie Hasselt-Genk, Z33, C-mine cultuurcentrum Genk en Via Zuid met steun van de provincie Limburg, Stad Hasselt en Stad Genk

Parking C was de personeelsparking voor alle werknemers die vanuit de richting van het kanaal kwamen.  Parking B, de andere grote parking, was de parking voor de werknemers die vanuit de andere richting (Bilzen, Diepenbeek, Genk) kwamen. 

Men had dit zo gepland omdat er dan minder kruiselings verkeer was tijdens de shiftwisselingen.

Adres: Henry Fordlaan 8, Genk  -- google maps

 

Radiomaakster Katharina Smets ging praten met Ford werknemers  van wie het lot jarenlang met defabriek verbonden was. Hier hoor je Sammy Pussat

Radiomaakster Katharina Smets ging praten met Ford werknemers  van wie het lot jarenlang met de fabriek verbonden was. Hier hoor je Willy Huyskens uit Zwartberg.

In 2004-2005 maakten we als de Queeste ARBEID/AFSCHEID DE FORD, een locatievoorstelling over de 3000 ontslagen bij Ford Genk. Voor het eerst baseerden we één van onze voorstellingen op interviews. 

In het heetst van de strijd verzamelden we tekst- en beeldmateriaal van ontslagen arbeiders, vakbonden en managementteam en verdiepten ons in de geschiedenis van de Ford Motor Company. Het sociale drama bij Ford Genk gebruikten we als modelcrisis. Hoe komt het dat de globale industrie zo drastisch is veranderd in de laatste decennia? Hoe komt het dat kleine verschuivingen op wereldniveau zo'n sterke impact hebben op onze leefwereld? Hoe verwerk je zo'n afscheid van arbeid?  Meer info op de archiefwebsite www.dequeeste.be


Met de definitieve sluiting van Ford Genk vonden we het tijd voor een vervolg – opnieuw in samenwerking met C-mine Cultuurcentrum.

Regisseur Simon de Vos studeerde Germaanse Talen aan de Universiteit van Gent en volgde daarna de parttime regieopleiding aan Toneelacademie Maastricht. Tijdens zijn studies in Maastricht richtte hij het gezelschap Sermoen op. In 2013 werd hij door Knack Focus verkozen tot 'podiummens van het jaar'. Simon gooide hoge ogen met zijn regie van ‘Romeo en Julia’ bij HetPALEIS.

Talentwerking

De samenwerking met de jonge theatermaker Simon de Vos startte nog onder de Queeste-vlag.  Daar werd in de afgelopen jaren succesvol geïnvesteerd in jonge makers als Ilmer Rozendaal, Sadettin Kirmiziyüz, Jan Jasper De Vries, Marijke De Kerf, Naomi Velissariou en Suze Milius. Deze talentontwikkelingstrajecten werden gerealiseerd in samenwerking met partners als TAKT Dommelhof, CCHA, C-mine cultuurcentrum en Toneelacademie Maastricht.
Ook bij Het nieuwstedelijk blijft de ontwikkeling van jonge theatermakers een speerpunt.  We kiezen voor een trajectvorm, waarbij de makers in verschillende projecten en processen van ons theaterhuis betrokken worden.  Zo kan je jong talent Maarten Ketels binnenkort als speler zien in Hoop, maar werkt hij ondertussen onder onze vleugels ook aan zijn eigen voorstellingTroje.  

"Soms dacht ik: die man (acteur Bram De Win, red.) heeft zélf op de Ford gewerkt." Ex-fordarbeider Onofrio Zoncheddu in Het Belang van Limburg

"Hier gaat het om gevoelens. Die kunnen de media niet overbrengen. Pas als ik Bram twee minuten stilte zie houden met tranen in zijn ogen, en naar de haag zie gaan, voel je weer echt de pijn en het verdriet." Ex-Fordbediende en schrijver Guido Kees in De Standaard. 

"Bram De Win speelt deze man doorleefd en intens betrokken. (...) Een overtuigende, sterke rol" recensent Jos Prop in De Limburger (****)

Op maandag 28 september organiseerden we na de voorstelling een nagesprek.
We nodigden Meryame Kitir (volksvertegenwoordiger en ex-Ford werknemer), Marc Cloostermans (VDAB Limburg) en Jean-Paul Coenen (LSM) uit en spreken met hen over hun persoonlijke ervaringen met Ford, over de betekenis van 'werk', over veerkracht en het belang van toekomstperspectief.

Het nummer Ciao Mondeo in de voorstelling werd op 18 december 2014 uitgebracht door Toni Uranio e la sua orchestra n.a.v. de sluiting van Ford Genk. 

beluister de song hier

Maakproces

Als theatermakers filteren we alle bruikbare elementen uit de verhalen en het gedrag van de geïnterviewden, om die vervolgens tijdens het repetitieproces te verwerken en te fictionaliseren. Zo ontstaat er een transformatie van de ‘persoon’ uit het interview tot een ‘personage’ in de toneelvoorstelling. En zo wordt zijn individuele ‘waarheid’ uit het interview de basis voor een nieuwe ‘waarachtige’ toneelvoorstelling. In de praktijk houden we maar een fractie van het totale interviewmateriaal over en gebruiken we verschillende personen en bronnen voor de creatie van één personage.

Het interviewmateriaal is voor Schroot aangevuld met eigen tekstmateriaal gebaseerd op research in kranten.  Een bijzondere dank gaat uit naar Guido Kees, een Fordbediende die nog steeds op Ford werkt. Tekstfragmenten van zijn hand zijn verwerkt in de voorstelling. Hij en zijn collega’s hielden de feiten uit de voorstelling nauwlettend in het oog om een zo realistisch mogelijke tijdlijn en context te scheppen.

1908: start export Ford T in Europa

1922: start export naar België en assemblage in Antwerpen

1930: start productie in Antwerpen

1948: nieuwe productiehallen in Antwerpen

1962: start bouw Ford Genk

1964: start productie in Genk: De Ford Taunus 12M / 600 wagens per dag

1965: start productie Ford Transit

1968 start productie stalen wielen, export naar andere Fordfabrieken.

1973: reeds 297.399 voertuigen geassembleerd.

1982: start productie Ford Sierra

1993: start productie Ford Mondeo

1994: topjaar -  478.053 Sierra’s en Mondeo’s lopen van de band. 14.000 mensen werken in Ford Genk

1999: start van de conveyor ; een 900 meter lange aanvoerlijn die onderdelen van enkele naast de fabriek gelegen toeleveranciers rechtstreeks met de productielijn verbond.

2000: start van tweede generatie van de Mondeo in Genk.

Jaren 2000: Het gaat slecht met moederconcern Ford, dat een grootse reorganisatie in gang zette om de kosten te drukken. Vele fabrieken gaan dicht, waarbij tienduizenden banen sneuvelen.

2002: 10.000 werknemers

2003: productie Transit naar Turkije,  3000 werknemers vloeien af

2004-2006: investering in fabriek om ze flexibeler te maken

2006: nieuwe modellen in productie: Galaxy en S-MAX

2007: aankondiging toekomst Ford Genk verzekerd tot 2020

2008: wereldwijde economische recessie

2012: 14 miljoenste voertuig van de band

24 oktober 2012: bekendmaking sluiting Ford Genk in 2014

2013: start SALK, een reconversieplan voor de provincie Limburg om de gevolgen van de sluiting van Ford Genk op te vangen

28.12.2014: laatste auto rolt van de band

2015: ontmanteling Fabriek

2016: laatste personeel verlaat Ford terrein