Sara Vertongen bewerkt Rushdie
Haroun

Sara Vertongen bewerkt Rushdie Haroun

Sara Vertongen bewerkt Rushdie
Haroun

Haroun gaat op avontuur om zijn papa Rashid te redden. Die is professioneel verhalenverteller, maar zijn vertelbron is helemaal opgedroogd. Hij sterft bijna van verdriet, nadat mama Soraya vertrok en bij buurman Buurmans introk. 

Salman Rushdie schreef Haroun en de zee van verhalen om een belofte aan zijn zoontje in te lossen. Die vond papa's werk verschrikkelijk saai. Voor Rushdie was het zijn eerste boek na de fatwa omwille van zijn roman De Duivelsverzen. 

Haroun is een pleidooi voor de kracht van verbeelding wanneer we geen uitweg meer zien. Over hoe we onze kinderen - al dan niet letterlijk – moeten durven loslaten en vertrouwen, zelfs als onze grote mensenproblemen onoverkomelijk lijken. Sara Vertongen bewerkte de tekst, interviewde kinderen en ouders, en goot het geheel in een bijzondere vorm, met daarbij een flinke geut slam poetry, spoken word en rap.

Bij het begin van de voorstelling nemen ouders en kinderen afscheid van elkaar. Haroun (Matthias van de brul) neemt de kinderen mee naar zijn wereld vol watergeesten, hopvogels en prinsessen-die-gered-moeten-worden. De ouders gaan naar de theaterzaal, waar Rashid (Jorre Vandenbussche) op hen wacht. Daarna komt het hele gezin weer samen, maar luisteren ze door hoofdtelefoons naar een andere tekst en soundscape.

Haroun is een volwaardige voorstelling voor grote én kleine mensen. En niets zo spannend als een geheim voor papa en mama hebben, toch?

Haroun goes on an adventure to save his father Rashid. He is a professional storyteller, but his source of telling has dried up completely. He almost dies of sadness, after mother Soraya left and went to live with their neighbour.

Salman Rushdie wrote Haroun and the Sea of Stories to fulfill a promise he made to his son. He thought dad's work was awfully boring. For Rushdie, this was his first book after the Fatwa for his novel The Satanic Verses.

Haroun is a plea for the power of imagination when we no longer see a way out. About how our children - literally or figuratively - have to dare to let go and trust, even when our big adult problems seem inevitable. Sara Vertongen edited the text, interviewed children and parents, and threw the entire thing into an extraordinary form, with a good splash of slam poetry, spoken word and rap.

At the beginning of the performance, parents and children say goodbye to each other. Haroun (Matthias van de brul) takes the children to his world of water ghosts, decoys and princesses-that-should-be-saved. The parents go to the theatre room, where Rashid (Jorre Vandenbussche) waits for them. Afterwards, the families come together, but listen through headphones to another text and soundscape.

Haroun is a complete performance for grown-ups and children. And nothing more exciting than having a secret for dad and mom, right?

 

teksbewerking en regie
Sara Vertongen

originele tekst
Salman Rushdie

spel
Jorre Vandenbussche & Matthias van de Brul

muziek & geluidsontwerp
Gasper Piano

dramaturgie
Martine Manten & Els Theunis

coach slam poetry & rap
Simon Den Haerynck

kostuums
Veerle Hasselman

techniek
Kishan Singh, Victor Thys, Andreas Ketels & Berne Dries (stage)

geluid
Tom Buys & Stefan De Reese

productie
Sam Loncke

Een voorstelling van Het nieuwstedelijk in samenwerking met Krokusfestival & Ntjong

 

Deze productie kwam tot stand met de steun van de Tax Shelter maatregel van de Belgische federale overheid.
Gallop Tax Shelter

 

HAROUN AND THE SEA OF STORIES by Salman Rushdie
Adapted by Tim Supple and David Tushingham
Copyright © Salman Rushdie, 1990
Copyright © Tim Supple and David Tushingham, 1998
All rights reserved

 

text editing and directions
Sara Vertongen

original text
Salman Rushdie

actors
Jorre Vandenbussche & Matthias van de Brul

music & sound design
Gasper Piano

dramaturgy
Martine Manten & Els Theunis

coach slam poetry & rap
Simon Den Haerynck

costumes
Veerle Hasselman

technics
Kishan Singh, Victor Thys, Andreas Ketels & Berne Dries (stage)

sound
Tom Buys & Stefan De Reese

production
Sam Loncke

A project by Het nieuwstedelijk in cooperation with Krokusfestival & Ntjong

 

This production was made with the support of the Tax Shelter measure of the Belgian federal government.
Gallop Tax Shelter

 

HAROUN AND THE SEA OF STORIES by Salman Rushdie
Adapted by Tim Supple and David Tushingham
Copyright © Salman Rushdie, 1990
Copyright © Tim Supple and David Tushingham, 1998
All rights reserved

Zaterdag10.02.201819:30Krokusfestival Hasselt / DE NIEUWE ZAAL, Hasselt
Zondag11.02.201815:00Krokusfestival Hasselt / DE NIEUWE ZAAL, Hasselt
Donderdag15.02.201819:15HETPALEIS, Antwerpen
Vrijdag16.02.201819:15HETPALEIS, Antwerpen
Zaterdag17.02.201819:15HETPALEIS, Antwerpen
Woensdag21.03.201815:00OPEK, Leuven
Zaterdag24.03.201815:00OPEK, Leuven
Zondag25.03.201815:00OPEK, Leuven
Vrijdag30.03.201819:00OPEK, Leuven
Zaterdag31.03.201815:00OPEK, Leuven
Vrijdag06.04.201819:30Theater aan het Spui, Den Haag
Zondag28.10.201815:00OPEK, Leuven
Zondag28.10.201819:00OPEK, Leuven
Dinsdag30.10.201815:00OPEK, Leuven
Zaterdag03.11.201816:00De Nieuwe Zaal, Hasselt
Zondag04.11.201816:00De Nieuwe Zaal, Hasselt
Zondag02.12.201814:30CC De Werft, Geel

"Er was eens een jongen die veel verhalen vertelde
en op een dag werd hij zelf een verhaal"

Pers

"Een zeer intrigerende productie. Ga kijken! En praat na met je kinderen." 

"Weet u waar uw kinderen zijn?" -- 12.02.2018 bespreking door Filip Tielens voor Klara.be 

"Oh ja, er moesten ook sterren gegeven worden. Ik bel ze de dag nadien. Lasse geeft vier driekwart, Ira een dikke vier. Casper een vier. Ik geef voor wat ik gezien heb drie en een halve ster. Dat wordt dus samen vier."
"Salman Rushdie voor kinderen en volwassenen apart" -- 10.02.2018 recensie door Tuur Devens in de Theaterkrant ****

"Scheiding in familietheater" -- 12.02.2018 Filip Tielens ontwaardt een trend in het Vlaamse jeugdtheater in De Standaard

"Kinderboek Salman Rushdie op de planken" -- 11.02.2018 aankondiging speelreeks HETPALEIS in Gazet Van Antwerpen

"Ik hoop wat verbeelding aan volwassenen terug te geven" -- 10.01.2018 interview met Sara in Het Belang Van Limburg 

De voorstelling is gebaseerd op Haroun and the sea of stories, het eerste boek dat Salman Rushdie schreef nadat Ayatollah Khomeini een fatwa over hem uitsprak vanwege zijn roman De Duivelsverzen. Het werd een kinderboek over de gevaren van censuur en de kracht van verhalen. Rushdie lostte zo de belofte aan zijn negenjarige zoon in, om eindelijk eens een verhaal te schrijven dat hij zou kunnen lezen.

Het hoofdpersonage is een kind, de jonge Haroun. Hij slaagt erin zijn vader te redden wanneer diens levenskracht (verhalen vertellen) door immens verdriet dreigt op te drogen.

Het is een fantastisch avonturenverhaal met de obligate prinsessen die gered dienen te worden, watergeesten, hopvogels, onze tweede maan en enkele dingen die TI123UL (Te Ingewikkeld zijn om in 1, 2, 3 Uit te Leggen).

Het boek getuigt van een onverzettelijk geloof in de kracht van verbeelding en de noodzaak om ons te verzetten tegen het duister.

De voorstelling is niet enkel een hervertelling van het originele verhaal. Beïnvloed door slam poetry, spoken word en rap wordt ook het standpunt van de vader onderzocht. Sara Vertongen interviewt bovendien ouders en kinderen met vragen als: "Hoe betrek je je kinderen in je eigen ontgoochelingen en verdriet?" en "Welke kleine daden stel je om je ouders te helpen?".

Haroun is een voorstelling voor kinderen én hun ( groot/plus..) ouders. Twee verhaallijnen ontrollen zich op hetzelfde moment, hoe we dat gaan doen is TI123UL.

 

Het campagnebeeld voor Haroun is een foto van de Belgische fotograaf Jelle De Potter uit zijn reeks Refugees@Duinkerke. Hij nam de foto in 2015 in het vluchtelingenkamp van Duinkerke. "Ondertussen is er weer een nieuw kamp, op honderd meter van het vorige," vertelt Sara Vertongen. 

Er zijn twee redenen waarom ze voor dit beeld koos. "Ik vind het heel straf hoe wij sommige kinderen overbeschermen, terwijl anderen sterven op straat." Het is ook een krachtig bewijs van de kracht van de verbeelding. "Zelfs midden in zo'n kamp, tussen de modder en de stront, beslist dat meisje haar prinsessenjurk te dragen. Zelfs daar gebruikt ze haar verbeelding. 'Ik ben een prinses, en wie ben jij om dat te ontkennen?' Als volwassene kom je er niet op."

Het is de eerste keer dat we met de Sloveense muzikant en componist Gasper Piano werken. Met zijn stadsgeluiden, dreigende elektronica en drijvende gitaar haalt hij de chaos in het hoofd van Harouns vader naar buiten. Je kan zijn werk ontdekken op zijn YouTube kanaal

Sara overgoot haar bewerking met een flinke geut spoken word, slam poetry en rap. Spreekvormen die volgens haar perfect bij de frustratie van Rashid, Harouns papa, passen.

Ze riep er de hulp van de Antwerpse rapper en slampoet Simon Den Haerynck (zie foto) voor in. Hij won eerder het BK Poetry Slam. Meer informatie vind je in de reportage die De Morgen over hem draaide. Sowieso heeft Het nieuwstedelijk al flink wat ervaring in spreken op muziek in huis.  

De acteurs zijn alvast enthousiast. “Het is heerlijk om nieuwe vormen van ritmisch en melodisch spreken te leren kennen,” zegt Jorre Vandenbussche (Rashid). “Als acteur is het tegelijk frustrerend en bevrijdend om je tekstzegging niet alleen door je interpretatie van de inhoud te laten bepalen, zoals we dat meestal doen, maar ook door ritme, klankopeenvolging en melodie.”







Nagesprek over zappende papa en mama

Bij Het nieuwstedelijk eindigt het debat niet als het doek valt. Dan begint het pas. Graag gaan we na onze voorstellingen dan ook met jullie in gesprek. Haroun was een dubbelvoorstelling met een apart luik voor volwassenen en kinderen. Dat het nagesprek op maat van groot en klein was, sprak voor zich. Iedereen nestelde zich in het decor van Harouns kamer. Sara, dramaturg Martine Manten (NTJong) en acteur Khalid Koujili schoven aan. 

Al bij de start van het gesprek bleek dat kinderen helemaal mee waren. Zo hadden ze allemaal door dat Haroun tijdens zijn monoloog veel verhalen verzon. “Ze waren een beetje echt, maar ook heel veel niet echt hoor.”

Niet meer dan normaal dat die jongen in een fantasiewereld vlucht, want hij had het erg moeilijk. Buurman Buurmans was met mama Soraya aan de haal gegaan, wisten de kinderen. En papa Rashid, “die was een beetje depressief om wat er allemaal gebeurd was, en die was heel kwaad geworden op Haroun”. 

Ook maakten ze zich zorgen om de zee van verhalen, die vergiftigd was. Of de dader nu buurman Buurmans of Sjah Shutup was, daar waren ze niet helemaal uit. 

Hun lievelingsstuk? De rappende vissen. (De hele tekst vind je hier als je thuis mee wil zingen. Hier kan je kijken hoe acteurs Jorre Vandenbussche en Khalid de sipvis-rap oefenen.)


ZAPPENDE PAPA
-------------

Kinderen kunnen meer aan dan we denken. Zoveel is duidelijk. Voor Sara was het een belangrijk punt dat ze met Haroun wou maken. “Ik heb zelf een dochter van negen”, vertelde ze aan de aanwezige papa’s en mama’s. “Gisteren had ik een discussie met haar papa, en zij zat boven, op haar kamer. Toen ik binnen kwam, zei ze meteen: “Heb jij ruzie met papa?” Grote mensen denken dat jullie er geen last van hebben, als we maar stil genoeg zijn, maar jullie weten heel veel.”

“Ja!”, klonk het volmondig bij de kinderen. “Sommige dingen zou ik liever hebben dat ze wel vertellen”, zei een meisje, “maar andere dingen zijn meer voor grote mensen”. Wanneer mama zwanger was, wilde ze wel op de hoogte gebracht worden. 

“Dat kunnen ze ook niet zo lang verzwijgen”, glimlachtte Sara. “En het is leuk nieuws. Nu ja, meestal.”

“Als ze van iemand zwanger is, dan niet hé!”, reageerde het meisje. “Maar ook dan heb ik liever dat ik het wel weet.”

Waarom maken grote mensen zich eigenlijk zoveel zorgen? Geld, volgens heel wat kinderen. Maar ook het verkeer wreekt zich op het oudelijk geduld. Als papa wil parkeren en geen plek vindt, of als een andere auto de weg voor mama blokkeert, dan worden ze boos. 

In de eenentwintigste eeuw blijkt digitale technologie nog zo’n sfeerverpester. “Als ze op hun telefoon willen zitten, maar die is plat of die werkt niet.” “Als mijn mama en papa op de computer of op de telefoon zitten en ik praat, dan vinden ze dat heel vervelend.”

“Mijn papa zapt altijd,” vertelde een jongen. “En als die in slaap valt, dan moogt ge niks ander opzetten op tv, of hij wordt boos!”

Maar ook ouders kunnen soms een bron van ergernissen voor hun kroost zijn, zei Sara. Toen haar vrienden een tentoonstelling bezochten, vertrouwde hun zoontje haar toe: “Ik vind dat supervervelend, want papa wil alleen maar mooie dingen zien.”

 

TONEELSPELEN IS SPELEN
----------------------

Haroun vlucht in verhalen. De kinderen die het nagesprek bijwonen, hadden zo hun eigen oplossingen, als ze ergens mee zaten. 

“Als er een vampier in uw kamer komt, dan moet je die zijn tanden uitkloppen,” riep een jongetje, dat ook Haroun heette. “Met een hamer! En dan de vampier naar de tandarts sturen.”

En wat als het probleem niet zo groot als een vampier is, maar bijvoorbeeld ruzie met een vriend of vriendin? “Als ik ruzie heb, dan smijt ik de andere persoon in de vuilbak”, reageerde de kleine Haroun resoluut. “Nee, dan kan je daar beter van weglopen”, was iemand het oneens. 

Tot slot hadden de kinderen nog een prangende vraag voor Khalid, die Haroun speelde. Hoe moet dat: acteren? “Is het niet heel moeilijk om uw gevoelens zo luidop aan iedereen te zeggen?”

"Eigenlijk valt dat goed mee,” antwoordde Khalid. “Je gevoelens ontstaan vanzelf, omdat je midden in het verhaal zit. En natuurlijk moet je ook veel repeteren en hard werken. Maar zo moeilijk is het niet.”

“Toneelspelen is ook gewoon spelen hé”, besloot Sara, die zelf ook regelmatig op scène staat.  “Dat is waarom ons beroep zo leuk is.”

“Het is belangrijk om over je problemen te praten”, vatte ze het nagesprek samen. “Ook al is het iets onnozel.” 

Of zoals de kleine Haroun zei: “Vertel het, want dan weet de hele stad het, en dan gaan ze er wat aan doen.”